Samen met onderzoeksbureau ZorgfocuZ werkte Digivaardig in de zorg aan het Tijdwinstonderzoek.
De onderzoekers vertellen hier over hun ervaringen tijdens dit onderzoek.
“Bij ZorgfocuZ doen we al jarenlang verschillende onderzoeken in de zorgsector, en de laatste
jaren doen we ook steeds vaker specifiek onderzoek naar digitale vaardigheden van
zorgmedewerkers. Wat dit onderzoek bijzonder maakt, is dat het een landelijk, grootschalig
onderzoek is én heel concreet laat zien hoeveel tijd er in de praktijk verloren gaat door
beperkte digitale vaardigheden. Voor ons als onderzoeksbureau is het waardevol om juist aan
zo’n groot maatschappelijk relevant project te kunnen bijdragen.
Het grappigste wat we hebt meegemaakt tijdens het onderzoek
Een van de grappigste momenten tijdens het onderzoek was toen een deelnemer de
opdrachten op een onverwacht slimme manier uitvoerde: met hulp van ChatGPT! Zo liet deze
deelnemer zich door AI uitleggen hoe je in Word in één keer meerdere woorden geel kunt
markeren, en gebruikte het programma zelfs om typefouten sneller te corrigeren tijdens het
overtypen van teksten. Een verrassend creatieve aanpak die we niet hadden zien aankomen.
Daarnaast kom je bij praktijkonderzoeken altijd onverwachte situaties tegen. Zo moesten we
tijdens één van de observaties ineens improviseren vanwege een ontruiming… midden in een
brandoefening! Zulke momenten maken het uitvoeren van onderzoek soms hectisch, maar ook
juist leuk en dynamisch.
Het opvallendste wat we hebben meegemaakt tijdens het onderzoek
Wat ons vooral opviel, is dat de digitale handelingen die voor ons als (jonge) onderzoekers best
vanzelfsprekend zijn, in de praktijk voor sommige deelnemers toch verrassend lastig bleken.
Daarnaast zagen we dat deelnemers vaak de neiging hadden om een verklaring te geven als
een opdracht niet meteen lukte, of zich zelfs verontschuldigden. Dat vonden we opvallend en
ook heel menselijk: het laat mooi zien hoe groot de drempel soms kan zijn bij digitale taken.
Wat zorgorganisaties morgen al kunnen doen met de inzichten uit dit onderzoek
Het mooie is dat je niet hoeft te wachten op grote veranderingen om tijd te besparen. Met een
paar kleine aanpassingen kunnen organisaties morgen al verschil maken. Denk bijvoorbeeld
aan het beschikbaar stellen van een testcliënt in het ECD of HIS, zodat medewerkers veilig
kunnen oefenen. Ook simpele dingen als uitleggen hoe je de e-mail efficiënt gebruikt, het
delen van handige sneltoetsen of het benadrukken van het belang van het correct afsluiten
van de computer, leveren al direct winst op.
Advies aan beleidsmakers
Ons advies aan beleidsmakers is om investeren in digitale vaardigheden niet als luxe, maar als
noodzaak te zien. Uit het onderzoek blijkt dat een deel van de zorgmedewerkers (van
verschillende leeftijden en in diverse functies) moeite heeft met het correct uitvoeren van
essentiële digitale basishandelingen, en hier relatief veel tijd voor nodig heeft.
Tegelijkertijd zijn de prognoses voor personeelstekorten in de zorg zorgwekkend. Juist daarom
is het belangrijk om zo efficiënt mogelijk om te gaan met de capaciteit die er wél is. Het
versterken van digitale vaardigheden is daarbij een van de meest kansrijke manieren om
werkdruk te verlagen, werkplezier te vergroten en de zorg toekomstbestendig te maken.”