We hebben laten onderzoeken wat beperkte digivaardigheid bij zorgmedewerkers kost aan tijdverlies. En dus ook wat wél investeren in digivaardigheid zorgorganisaties potentieel kan opleveren in tijdwinst. En dat blijkt maar liefst ruim twee uur voor de langdurige zorg te zijn en ruim 4 uur voor de huisartsenzorg op basis van 12 digitale basishandelingen. Naar aanleiding hiervan hebben we een rekentool ontwikkeld die organisaties zelf kunnen inzetten om hun tijdverlies te berekenen. Vind de rekentool, het volledige onderzoeksrapport, de presentatie en de communicatie toolkit vol met inspirerende tools hier.
We spraken na afloop van het onderzoek met drie deelnemers over hoe zij het hebben ervaren:
Esther van den Berg deed mee aan het Tijdwinstonderzoek op aanraden van haar leidinggevende. Ze vond de opdrachten verrassend goed te doen, ondanks haar beperkte ervaring met computers. Esther waardeerde vooral dat het onderzoek inzicht gaf in haar eigen vaardigheden. Ze benadrukte het belang van laagdrempelige ondersteuning, zoals digicoaches, al had ze daar zelf nog geen gebruik van gemaakt.
“Ik heb het niet heel veel nodig, want ik heb geen eerste verantwoordelijke taken. Dat heb ik toch ook hierom een beetje gedaan. Dat ik zeg van nou, dan maar wat minder verdienen, maar dan hoef ik in ieder geval geen verantwoordelijke taken te doen, in de zin van zorgplannen bijhouden en weet ik het allemaal. Geeft mij rust.”
“Mijn uren hou ik allemaal bij via de computer hoor, en dat gaat goed. Als ik het programma maar ken. Nou dat gemieter met goed moeten formuleren en dingen in het zorgplan zetten… en dan moeten weten wat er staat. Dan denk ik, nee, doe maar gewoon niet.”
“Ik ben toch halverwege de 50. Tot een paar jaar geleden was ik nog een van de jongsten. Maar er zijn nu heel veel jongere collega’s bijgekomen, dus ik zit nu een beetje in de middenmoot.”
Wilbert van Oorschot vond het onderzoek leerzaam en leuk, met een vleugje competitiegevoel. Als Chief Medical Information Officer en huisarts is hij nauw betrokken bij digitale innovatie in de zorg. Hoewel hij de meeste opdrachten makkelijk vond, werd hij ook geconfronteerd met een vergeten sneltoets. Wilbert benadrukte het belang van basiskennis en het besef dat niet iedereen op hetzelfde niveau zit, iets wat hij ook in zijn eigen werkpraktijk herkent.
“Ik vond het relatief makkelijk. Het bleek wel nog dat ik ergens de mist in ging. Ik moest iets herschrijven, geloof ik. Wat ik daar grappig aan vond was: Ik schrijf ook niet meer. In dagelijks werk gebruik ik chatbots, AI-chatbots, publiekelijk en niet publiekelijk om teksten te schrijven. Dus vond het leuk om gelijk, hoppatee, ook zo’n chatbot ervoor te gebruiken.”
“Er zaten best wel wat basisvragen bij. En af en toe ben je zo in je eigen bubbel bezig dat je ervan uitgaat dat elke collega wel begrijpt wat je bedoelt. Maar door die basale vragen dacht ik ook: ja, tuurlijk, dit is ook gewoon kennis die je moet hebben. Heb je dit niet, dan kom je nooit bij stap 2, 3, 4, 5. Dus ik realiseerde me weer dat de basis heel belangrijk is.”
“Ik kan me wel herinneren dat ik een vraag niet wist. En toen voelde ik me best opgelaten. Ik dacht: oh jeetje, dan word je toch geconfronteerd met je eigen onkunde. En als je daar dagelijks mee geconfronteerd wordt, dan kan ik me best voorstellen dat dat vervelend is.”
Gerdien Jansen – Vreugdenhil coördineert digitale vaardigheden binnen Zorggroep Oude en Nieuwe Land en deed mee aan het onderzoek vanuit haar rol als kartrekker. Voor haar persoonlijk was het onderzoek eenvoudig, maar ze ziet dagelijks hoeveel winst er te behalen valt in de organisatie. Ze vertelde hoe medewerkers soms basisvaardigheden missen, zoals kopiëren en plakken of het herkennen van tabbladen in Excel. Gerdien pleit voor meer bewustwording, praktische trainingen en het benadrukken van de voordelen van digitale vaardigheden, niet alleen voor het werk, maar ook voor het dagelijks leven.
“Op een gegeven moment kwam er een collega naar mij toe: ‘Wil jij mij wat uitleggen?’ En toen dacht ik: Nou, die komt over Office 365. En die zei: ‘Kan je mij leren kopiëren, plakken?’ Die typte dus echt alle mailtjes van de huisarts over in het zorgdossier. In haar vrije tijd, want tijdens het werken heb je daar geen tijd voor.”
“Toen kwam ik erachter dat men niet wist dat er tabbladen waren in Excel. Ze vulden het eerste blad in, stuurden het op en kregen hem terug: je hebt hem niet volledig ingevuld. En zij konden maar niet ontdekken wat ze niet volledig hadden ingevuld. Er kwamen nog vijf tabbladen achter.”
“Het is gewoon voor je eigen ontwikkeling, om mee te komen. Ook weer straks met je kinderen, kleinkinderen. Leuk oud worden. Mee kunnen blijven doen. Laten we met elkaar zorgen dat wij allemaal wel mee kunnen. Of ga je nu in de weerstand? Dan heb je er later spijt van.”