Digitaalvaardig in de zorg

Verpleeghuiszorg & Zorg thuis

‘Het is ontroerend als angst verandert in trots’

Bernice Wessel is adviseur leren en ontwikkelen en ICT bij IJsselheem en startte daar in 2018 een project digitale vaardigheden. Ze organiseerde scholing voor 250 mensen. In dit interview deelt ze haar ervaringen en tips.

Bernice begon haar carrière als muziekdocent. “Daar heb ik geleerd hoe ik mensen prikkel en enthousiasmeer, dat neem ik mee in mijn huidige werk.” Na 10 jaar maakte ze een radicale carrièreswitch: ze ging aan de slag in de IT als  junior programmeur en kwam uiteindelijk bij ouderenzorgorganisatie IJsselheem terecht als applicatiebeheerder. “De  relatie tussen mens en computer fascineert me het meest”

Al snel merkte ze dat veel zorgmedewerkers niet voldoende digitaal vaardig waren. “Als applicatiebeheerder heb ik naast heel veel mensen gezeten. Ik heb zo vaak gezien hoe onhandig mensen werken: 4x klikken als het ook in 1x kan bijvoorbeeld. Ik zag ook veel schaamte en angst bij mensen die niet digitaal vaardig zijn: ze durven het niet te zeggen maar als je naast hen zit, merk je dat ze achter de computer verkrampen of dat ze druk zijn met excuses en uitvluchten.”

Budget loskrijgen
Al in 2010 bracht Bernice per functiegroep in kaart welke digitale vaardigheden de medewerkers nodig hebben: denk aan scrollen, werken met de muis, basisbegrippen, maar ook Word, internet en e-mail. Bijscholing was er nog niet, daarom ging ze zelf in de avond scholing aanbieden. “Maar ik kan maximaal 10 mensen tegelijk lesgeven terwijl er hier 2500 mensen werken…”

In 2018, inmiddels in de rol van adviseur leren en ontwikkelen en ICT, kreeg ze de kans het groter aan te pakken en stampte ze samen met een groepje collega’s een project digitale vaardigheden uit de grond. Of het moeilijk was om daarvoor budget los te krijgen? “Ik heb er wel mijn best voor moeten doen. ‘Mensen kunnen toch appen en bij Bol.com bestellen, wat is het probleem?’, hoorde ik vaak. Inmiddels hebben ruim 200 medewerkers onze vaardighedentest gedaan en is het heel duidelijk dat het probleem bestaat en veel groter is dan de meesten dachten.”

Scholingsaanbod
Het stond voor Bernice als een paal boven water dat een project digitale vaardigheden alleen succesvol kan zijn als je ook oog hebt voor de aspecten schaamte en angst. Ze zocht en vond een scholingsorganisatie die daar goed mee om kan gaan. Samen met dit bedrijf ontwikkelde ze een vaardighedentest en een scholingsaanbod op 6 verschillende niveaus. Welke scholing iemand krijgt aangeboden, hangt af van zijn of haar testresultaten. De digitale test kunnen de deelnemers zelf thuis invullen of met begeleiding tijdens een van de avonden die daarvoor georganiseerd werden. Dat was nodig want “er waren ook mensen die nog nooit een pc hadden aangezet of een muis vastgehouden”.

De cursus bestaat uit 1 tot 8 lessen (afhankelijk van het niveau), klassikaal met mensen uit vergelijkbare functies op een locatie van IJsselheem. Daarna heeft iedere deelnemer nog een jaar lang de beschikking over een e-learningomgeving met instructiefilmpjes en opdrachten. De cursussen worden betaald door IJsselheem maar moeten in eigen tijd gevolgd worden.

Mond-tot-mondreclame
Er waren 250 cursusplekken waarvan er nu 208 zijn gevuld. Bernice: “De aanmeldingen vond ik in eerste instantie tegenvallen maar het grappige is dat het blijft doorlopen. De deelnemers zijn enorm enthousiast over de klassikale lessen en vertellen er over aan hun collega’s. Mond-tot-mondreclame blijkt het beste te werken.”

Om het zo laagdrempelig mogelijk te maken, kunnen cursisten zich telefonisch aanmelden bij de servicedesk. Bijkomend voordeel is dat de servicedeskmedewerkers helemaal op de hoogte zijn en mensen, die ze aan de telefoon krijgen voor een andere vraag, de cursus aanbieden.

Zelfvertrouwen
Als de scholingen dit najaar  klaar zijn, mag de aandacht voor digitale vaardigheden niet verslappen, vinden Bernice en de andere projectgroepleden. Ze willen naast nieuwe cursussen ook graag doorlopend herhalings- en verdiepingslessen blijven aanbieden naast leuke activiteiten rond computeren. Ook willen ze gaan werken met digicoaches en de onderwerpen die aan bod komen uitbreiden.

“Als je mensen eenmaal over de drempel helpt, hun zelfvertrouwen vergroot, maak je een enorme intrinsieke motivatie los die ervoor zorgt dat mensen vanzelf verder gaan leren”, heeft Bernice gemerkt. “Dat wat uitzichtloos leek, wat iedereen kon en zij niet of nauwelijks, komt binnen bereik, waardoor ze niet alleen beter werken maar ook hun plek in de huidige  digitale maatschappij vinden . Het is ontroerend als angst verandert in trots.”

Bekijk in dit pdf-document de minimale digitale vaardigheden per functiegroep zoals Bernice die heeft gedefinieerd.

Wil je meer weten over dit project? Stuur dan Bernice een mail: B.Wessel@ijsselheem.nl